Υγεία

Η Σύφιλη ξαναχτυπά

(και κολλάει πανεύκολα!)

του Ανδρέα Δημόπουλου

Χάρη στα αντιβιοτικά η επί αιώνες "Μάστιγα της Ανθρωπότητας" είχε σχεδόν εξαλειφθεί. Έτσι πίστευαν και οι λοιμωξιολόγοι μέχρι πριν από δύο χρόνια. Τώρα όλοι μιλούν για επιδημία σύφιλης. Στα γκέι μπαρ του Δουβλίνου και του Αμστερνταμ γίνονται τεστ σύφιλης από εθελοντές. Ενημερωθείτε, γιατί η σύφιλη κολλάει πανεύκολα! Τα καλά νέα: θεραπεύεται εύκολα. Τα κακά νέα: είναι ύπουλη και δεν εμφανίζει πάντα συμπτώματα.

Τι είναι η σύφιλη;

Είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλείται από την ωχρά σπειροχαίτη (treponema pallidum).

Πώς μεταδίδεται;

Με άμεση επαφή με συφιλιδικό έλκος (βλ. παρακάτω).

Πού εντοπίζεται;

Δεδομένου ότι η νόσος μεταδίδεται με σεξουαλική επαφή, τα συφιλιδικά έλκη εντοπίζονται στα γεννητικά όργανα, τον πρωκτό και το απευθυσμένο έντερο, τα χείλη και το στόμα.

Συμπτώματα

Πολλοί άνθρωποι που έχουν προσβληθεί μπορεί να μην παρουσιάσουν συμπτώματα για πολλά χρόνια. Ακόμα όμως και να παρουσιάσουν, συνήθως τα συμπτώματα περνούν απαρατήρητα. Το πρώτο σύμπτωμα είναι το συφιλιδικό έλκος που εμφανίζεται συνήθως μέσα σε 3 εβδομάδες από τη μόλυνση (εύρος εμφάνισης: 10-90 ημέρες). Είναι ανώδυνο, έχει την όψη λείας σάρκας και συνοδεύεται από πρήξιμο των γειτονικών λεμφαδένων.

Εξέλιξη

Το έλκος εξαφανίζεται από μόνο του μέσα σε 1-5 εβδομάδες, ακόμη και αν δε θεραπευτεί. Το μικρόβιο όμως παραμένει μέσα στο σώμα και η νόσος γίνεται χρόνια.

Χρόνια φάση

Αν η νόσος μείνει αθεράπευτη, εμφανίζονται κοκκινωπές κηλίδες (εξάνθημα) στο σώμα, τα πέλματα και τις παλάμες. Συχνά το εξάνθημα περνά απαρατήρητο. Μπορεί να συνοδεύεται από πυρετό, πρησμένους λεμφαδένες, πονόλαιμο, πονοκέφαλο, απώλεια βάρους, εστιακή απώλεια μαλλιών, μυϊκούς πόνους και κόπωση. Τα συμπτώματα αυτά περνούν ακόμη και χωρίς θεραπεία.

'Οψιμο στάδιο

Αν η νόσος μείνει αθεράπευτη για πάνω από τέσσερα χρόνια, εμφανίζονται βαρύτατες βλάβες στα εσωτερικά όργανα (εγκέφαλος, νεύρα, μάτια, καρδιά, αγγεία, συκώτι, οστά και αρθρώσεις), που οδηγούν στο θάνατο.

Διάγνωση

Με εξέταση υλικού από συφιλιδικό έλκος καθώς και με μια ειδική εξέταση αίματος (VDRL) μπορεί να φανεί αν κάποιος έχει μολυνθεί. Η εξέταση γίνεται τόσο σε νοσοκομεία, όσο και σε ιδιωτικά κέντρα.

Θεραπεία

Πριν από την εμφάνιση των αντιβιοτικών η σύφιλη ήταν θανατηφόρα. Σήμερα η θεραπεία της είναι εύκολη και ριζική με αντιβιοτικά, φτάνει να γίνει εγκαίρως η διάγνωση.

Προφύλαξη

Η καλύτερη προφύλαξη είναι η χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή. Με το προφυλακτικό στο πρωκτικό σεξ έχετε πολύ λιγότερες πιθανότητες να κολλήσετε σύφιλη. Ωστόσο, η σύφιλη κολλάει πολύ ευκολότερα από το HIV· μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και με το φιλί, με την επαφή των γεννητικών οργάνων ακόμη και χωρίς διείσδυση και με τον στοματικό έρωτα ακόμη και χωρίς εκσπερμάτωση. Γι' αυτό, η καλύτερη προστασία ενάντια στη σύφιλη είναι οι τακτικές εξετάσεις κάθε έξι μήνες. Κάνοντας εξετάσεις, ακόμα και αν έχετε μολυνθεί, θα πάρετε αντιβιοτικά και δε θα πάθετε τίποτα.

Συχνότητα

Στην Ελλάδα η σύφιλη υποτίθεται πως είναι σπάνιο νόσημα (31 δηλωμένα κρούσματα από το 1998 μέχρι σήμερα σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛ, αλλά τα στοιχεία είναι ελλιπέστατα, αφού η διαδικασία δήλωσης των περιστατικών είναι αδιανόητα γραφειοκρατική και πολλά νοσοκομεία δεν τα δηλώνουν). Όμως στη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου μέχρι πρόσφατα τα περιστατικά είχαν μειωθεί, παρατηρείται τα δύο τελευταία χρόνια δραματική αύξηση των κρουσμάτων ανάμεσα στους ομοφυλόφιλους. Είναι θέμα χρόνου πότε θα η επιδημία θα φτάσει και στην Ελλάδα.

Με λίγα λόγια

• Η σύφιλη είναι ύπουλη αρρώστια· μπορεί να έχετε μολυνθεί και να μην έχετε συμπτώματα. Όταν τα καταλάβετε μπορεί να είναι πολύ αργά και να έχετε πάθει σοβαρότατες βλάβες!

• Η σύφιλη κολλάει πανεύκολα. Το προφυλακτικό προστατεύει αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις.

• Η καλύτερη προστασία είναι να κάνετε εξετάσεις κάθε έξι μήνες.

• Η σύφιλη θεραπεύεται εύκολα και ριζικά, αρκεί να την αντιληφθείτε νωρίς.